Arkadiusz Mędrzak
Rok 2022 przyniósł pewne zmiany w zakresie rozliczania energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych. Największe zmiany nastąpiły po 31 marca 2022, kiedy to wprowadzono system net-billingu. Na czym polegają nowe zasady rozliczania odnawialnych źródeł energii i czy zakładanie fotowoltaiki w dalszym ciągu jest opłacalne?
Fotowoltaika 2022 – co wnosi projekt ustawy o OZE?
Dotychczasowi właściciele instalacji fotowoltaicznych mogli zapoznać się z systemem upustów, polegającym na magazynowaniu nadwyżek energii wyprodukowanej przez instalację pv w sieci. W przypadku podłączenia instalacji do sieci energetycznej zwyżkę wyprodukowanej energii, która następuje najczęściej w miesiącach letnich, można przesłać do sieci, gdzie zostanie zmagazynowana w specjalnych magazynach energii.
Od daty wysłania odpowiedniej ilości energii do dostawcy sieci mamy rok na jej odbiór. W przypadku, gdy nasza konstrukcja ma moc mniejszą niż 10kWp, możemy odebrać wartość 80% wprowadzonej do sieci energii. W przypadku, gdy moc jest większa niż 10kWp, odzyskamy ok. 70% wartości energii wprowadzonej do sieci.
Do niedawna takie działanie było nieodpłatne, jednak 1 kwietnia 2022 roku weszły nowe przepisy, które zmieniły zasady rozliczania prosumentów. Aktualnie prosumenci, którzy założyli fotowoltaikę po wspomnianej dacie, będą nadwyżki energii do dostawcy sprzedawać, a w razie potrzeby, kupować. Nowelizacja ustawy umożliwia klientom, którzy założyli instalację przed pierwszym kwietnia, rozliczanie na starych zasadach przez 15 lat od momentu montażu instalacji fotowoltaicznej. Czy w takim przypadku fotowoltaika nadal się opłaca?
Na czym polega nowy system rozliczenia net-billing?
Dla tymczasowych beneficjentów system upustów wciąż pozostaje aktywny, pomimo wprowadzenia nowych zasad rozliczania energii. Mogą oni korzystać z tego systemu rozliczeń przez 15 lat od założenia pv, czyli jeżeli prosument zainstalował fotowoltaikę przed 31 marca 2022 roku, to przez 15 lat rozlicza się na starych zasadach.
Nowi prosumenci, którzy zdecydowali się na inwestycję w fotowoltaikę po 1 kwietnia bieżącego roku, mogli korzystać z systemu opustów jedynie do 30 czerwca 2022. Nowi posiadacze paneli fotowoltaicznych nie będą już oddawać energii za darmo i odbierać bezpłatnie jej większej części. System net-billing zakłada sprzedaż zwiększonej produkcji energii ze słońca do sieci po cenie hurtowej. Jeżeli jednak będą oni chcieli odebrać przesłaną energię, będą musieli ją odkupić w cenach rynkowych. Zmiany w ustawie zakładają też opłatę dystrybucyjną, na którą można otrzymać rabat 15%. Nie przysługuje on jednak przedsiębiorcom.
Nowe zasady rozliczania fotowoltaiki – czy nadal będzie opłacalna?
Nowe przepisy, dotyczące rozliczana nadwyżki energii z fotowoltaiki w 2022 roku mogą wydawać się niekorzystne, dlatego wiele osób zadaje sobie pytanie, czy fotowoltaika w Polsce w dalszym ciągu się opłaca. Eksperci twierdzą, że tak. Prawdą jest jednak, że czas zwrotu inwestycji w niektórych przypadkach może się wydłużyć, jednak nie musi to być regułą. Co więcej, nawet jeżeli do takiego przedłużenia dojdzie, będzie obejmowało okres średnio dwóch lat więcej w porównaniu do obowiązujących wcześniej przepisów.
Dla niektórych osób nowy system może okazać się nawet bardziej korzystny. W obliczu wzrostu cen energii, warto inwestować w coś, co na dłuższą metę pozwoli nam na spore oszczędności. Co więcej, przy sprzedaży energii łatwiej nam będzie określić jej wartość w przeliczeniu na złotówki. Poznając faktyczną wartość tego, co wysyłamy, być może więcej uwagi poświęcimy lepszemu zagospodarowaniu energii elektrycznej wyprodukowanej z zamontowanych paneli.
Choć wprowadzone zmiany spowodują, że rozliczenie może wydawać się mniej korzystne niż było to przed 2022 rokiem, to jednak warto spojrzeć szerzej i zapoznać się z przewidywaniami, dotyczącymi rynku energii na następne lata. Według nich instalacja fotowoltaiki prosumenckiej to w dalszym ciągu dobra inwestycja.
Nowy system rozliczania energii a przemiarowanie instalacji
Rozliczenie fotowoltaiki według nowego systemu pozwala na przewymiarowanie posiadanej już instalacji pv. Może to być przewymiarowanie w ilość o ok. 25%, co pomoże wyzerować rachunki na prąd. W praktyce przewymiarowanie może być wykonane na dowolną ilość, jednak trzeba uważać na to, że nadwyżki energii elektrycznej mogą nie być możliwe do uzyskania.
Czy nowe przepisy są mniej korzystne? Jak reagują na to prosumenci?
Po wprowadzeniu opisywanych zmian moda na fotowoltaikę nieco osłabła. Wnioski o przyłączenie instalacji do sieci przestały napływać nagminnie. Według szacunków branży w roku bieżącym, z powodu zmian w systemie, z rynku może zniknąć nawet 13 tys. firm zajmujących się montażem fotowoltaiki, przy czym aktualnie funkcjonuje ich nieco ponad 20 tys.
Według danych podanych przez NFOŚiGW w ramach programu Mój Prąd w tym roku w ciągu miesiąca wpływa tyle wniosków o dofinansowanie, ile w poprzednich latach wpływało w ciągu jednego dnia. Jest to zauważalne obniżenie zainteresowania instalacjami pv. Warto jednak dodać, że do tej pory pułap rozwoju fotowoltaiki był rekordowy, co może oznaczać, że tempo zakładania nowych konstrukcji spadła w sposób naturalny i nie było to spowodowane wprowadzeniem zmian. Według prognoz Instytutu Energii Odnawialnej nowi prosumecni wciąż będą się pojawiać, choć w wolniejszym tempie.
Opłacalność net-billingu w innych krajach europejskich
Choć dla nas net-billing to nowy sposób rozliczania, w wielu krajach europejskich funkcjonuje już od jakiegoś czasu. I choć wiadomo było, że wprowadzane zmiany spowodują, że inwestycja zwróci się nieco później, okazało się, że sama opłacalność stosowania fotowoltaiki nie spadła. W 2022 obserwujemy znaczny wzrost cen energii i to nie tylko w Polsce, ale na wielu innych obszarach. Podwyżka cen dotknęła nie tylko przedsiębiorstwa, ale też gospodarstwa prywatne. Co więcej, dalsze prognozy nie napawają optymizmem. Oznacza to, że instalacja paneli pv może w dalszym ciągu być opłacalna nawet w nowo wprowadzonym systemie. Nowe zasady mają także na celu zachęcić prosumentów do większego spożywania energii oraz zapobiegać przewymiarowywaniu instalacji.
W 2022 roku można też uzyskać dofinansowanie na magazyny energii oraz inteligentne systemy zarządzania energią, które są finansowane z programu Mój Prąd 4.0.
Nowelizacja ustawy a dofinansowanie na instalację paneli pv 2022
W tym roku w dalszym ciągu można otrzymać dotację na instalacje związane z fotowoltaiką. Warto zapoznać się ze wspomnianym wcześniej programem Mój Prąd. Według ustalonych warunków wnioskodawcy mogą otrzymać nawet do 50% kosztów instalacji, jednak nie więcej niż 3 tys. złotych. Warto też dowiedzieć się szczegółów dotyczących warunków skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej.
Od 2020 roku istnieje możliwość odliczenia PIT do 53 tys. złotych wydatków, mających związek z termomodernizacją budynku, między innymi z zakupem i montażem fotowoltaiki, w tym także pieniędzy, uzyskanych z kredytu. Ulga dotyczy tylko domów już wybudowanych, a więc osoby, dopiero stawiające budynek nie będą mogły z niej skorzystać.
Wśród programów dofinansowania fotowoltaiki 2022 roku znajdziemy też program Czyste Powietrze, na bazie którego można otrzymać niskooprocentowaną pożyczkę. W bieżącym roku osoby, uzyskujące najniższe dochody będą mogły otrzymać nawet do 90% finansowania. Maksymalna kwota dotacji z programu wynosi 69 tys. złotych. Taką sumę mogą uzyskać osoby, u których w gospodarstwie jednoosobowym dochód nie przekracza 1260 złotych lub 900 złotych na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.
Osoby, które lepiej zarabiają, także mogą liczyć na dodatek. Beneficjenci, których dochód nie przekracza 100 tys., mogą otrzymać 30 tys. zł dodatku, a ci, których przeciętne wynagrodzenie w gospodarstwie wieloosobowym wynosi do 1564 zł, a w jednoosobowym do 2189 zł nawet o 0,7 tys. więcej.
Fotowoltaika 2022 – podsumowanie
W 2022 zaszły zmiany dotyczące sposobu rozliczeń energii płynącej z fotowoltaiki. System net-billing może wydawać się mniej korzystny dla prosumentów, jednak według szacunku ekspertów, pomimo zmian, fotowoltaika w dalszym ciągu się opłaca.
Choć aktualny system opiera się na sprzedaży energii elektrycznej z nadprodukcji i kupnie po cenie detalicznej w przypadku braku, na dłuższą metę wciąż wiąże się ze sporymi oszczędnościami. Zwłaszcza biorąc pod uwagę prognozy, dotyczące cen energii.
