Arkadiusz Mędrzak
Instalacja fotowoltaiczna to coraz popularniejsze rozwiązanie w polskich domach. Dowiedz się, ile za nie zapłacisz i czy ci się to opłaci.
Pojawia się jednak inne ważne pytanie: ile kosztuje fotowoltaika? Trudno jednoznacznie określić, ponieważ pod uwagę należy wziąć wiele czynników. Liczy się jakość paneli, ich maksymalna moc czy liczba. Spory koszt to także falownik, od którego jakości zależy w głównej mierze bezawaryjność sieci. Musisz wziąć pod uwagę także koszty montażu i dodatkowych akcesoriów.
Z czego składają się instalacje fotowoltaiczne?
Zasilanie budynku odnawialną energią słoneczną łatwo można rozpoznać po obszernych panelach fotowoltaicznych na dachu lub wokół obiektu. To właśnie panele są największym i najbardziej charakterystycznym elementem sieci. Ich zadaniem jest pozyskiwanie fotonów z promieni słonecznych za pomocą płytek krzemowych. Następnie z użyciem pola magnetycznego uruchamiane są elektrony, będące dotychczas biernym składnikiem tej cząsteczki. W ten sposób pozyskujemy energię elektryczną.
Na rynku można znaleźć wiele typów paneli o zróżnicowanych parametrach technicznych. Część z nich jest bardziej wydajna, inne są tańsze. Jednak każda instalacja działa w podobny sposób i pozyskiwanie przez nią energii przebiega tak samo.
Jednak nie tylko panele solarne tworzą całą sieć. Systemy fotowoltaiczne składają się także z innych elementów, które w równym stopniu są potrzebne do pozyskiwania energii. Panele pozyskują energię określaną jako prąd stały. Żeby mogła zasilać sprzęty domowe, potrzebny jest falownik. To skomplikowane urządzenie zamienia prąd stały na zmienny. W ten sposób uzyskujesz prąd użytkowy, którym możesz zasilić wszystkie sprzęty domowe.
Połączenie paneli z falownikiem, zwanym też inwerterem, zapewniają przewody elektryczne. Szerokość ich przekroju musi być dopasowana do mocy paneli i ilości transportowanej energii. Ponadto zwróć uwagę na warunki panujące na dachu – zmienne, skrajne temperatury, wilgoć i promienie słoneczne wymagają trwałej osłony przewodów. Będziesz musiał dobrać także akcesoria montażowe odpowiednie do paneli i charakteru połaci dachowej.
Popularnym sposobem na magazynowanie nadwyżek energii jest przesłanie jej do sieci elektrycznej operatora. W ten sposób niepotrzebne są akumulatory i sieć może normalnie funkcjonować. Zastanów się jednak nad ich uwzględnieniem w sieci. Zadaniem tych konstrukcji może być przechowywanie całości nadwyżek lub tylko ich części. Taki system sprawdzi się w obiektach oddalonych od sieci jak dom w lesie. Dodatkowo akumulatory wpłyną także na ochronę urządzeń przed przepięciami.
Instalacja musi być dodatkowo wyposażona w takie elementy jak zabezpieczenie przed przepięciami i wyładowaniami w sieci. Zabezpieczenia powinny dotyczyć prądu stałego i przemiennego, co będzie określał popularny symbol AC/DC. W przypadku paneli ulokowanych w zacienionym miejscu możesz zadbać także o optymalizatory. Z ich pomocą częściowo zwiększysz wydajność paneli.
Ile kosztuje fotowoltaika?
Masz już pewien pogląd na to, w jaki sposób działa sieć czerpiąca energię z promieni słonecznych. Żeby nakreślić ci koszt instalacji fotowoltaicznej, przyjmiemy pewną średnią. Biorąc pod uwagę dane z 2019 roku, możemy określić przeciętny koszt sieci montowanej na potrzeby prywatne. Średnia wielkość instalacji fotowoltaicznej w domach jednorodzinnych to około 5,5 kW. Zestawiając to ze średnim kosztem za system wraz z montażem instalacji fotowoltaicznej, jaki wynosi ponad 25 tysięcy złotych, uzyskujemy ciekawe dane: 1 kW fotowoltaicznej instalacji kosztuje ponad 4500 złotych.
Oczywiście statystyki nigdy nie oddają w pełni rzeczywistości i koszt fotowoltaiki jest na to jednym z dowodów. Po pierwsze, fotowoltaika 5 kW u różnych dostawców i z różnym wyposażeniem może kosztować od 20 do nawet 30 tysięcy złotych. Nie oznacza to też, że fotowoltaika 3 kW będzie kosztowała niespełna 14 000 złotych. Trudno będzie znaleźć dostawcę, który oferuje montaż sieci w tak niskiej cenie.
Warto tu zauważyć pewną zależność. Instalacja PV to nie tylko panele, choć ich koszt stanowi większość ceny instalacji. W skład sieci wchodzą także wspomniane wcześniej akcesoria. Ich cena będzie tylko nieznacznie różniła się w sieciach małych i największych. W związku z tym możesz uznać to za koszt stały, do którego dodasz cenę paneli. Dlatego czym większa moc sieci, tym średnia za 1 kW będzie niższa.
Kiedy zwróci się koszt instalacji fotowoltaicznej?
Jeśli od dłuższego czasu interesuje cię fotowoltaika, ceny instalacji z pewnością cię nie zaskoczyły. Musisz zdawać sobie również sprawę z tego, że sieć zacznie przynosić pewne wymierne oszczędności. Jednak przy każdej wycenie sieci pojawia się pytanie: po jakim czasie koszt instalacji się zwróci. Postaram się przybliżyć nieco odpowiedź.
Jeśli wyceniasz fotowoltaikę, koszt sieci będzie zależał w głównej mierze od mocy instalacji. Weźmy zatem pod uwagę naszą sieć średnią o mocy 5,5 kW. Pozostawmy jej koszt także na średnim poziomie 25 tysięcy złotych, co ułatwi przeprowadzenie dalszych obliczeń. Jeśli nie zastosowałbyś sieci fotowoltaicznej, co miesiąc otrzymywałbyś rachunki od dostawcy w wysokości około 300 złotych.
Jeśli sieć jest dobrze zaprojektowana i sam wygenerujesz energię pokrywającą całe zapotrzebowanie obiektu na energię, zyskasz miesięcznie 300 złotych. Rocznie to już 3600 i łatwo obliczyć, że sieć zwrócić się już po siedmiu latach. Musisz jednak wziąć pod uwagę, że czasem fotowoltaika na dachu nie jest w stanie pozyskać odpowiednio dużo energii i zwrot nastąpi później.
Fotowoltaika – koszty dodatkowe
Najczęściej fotowoltaiczna instalacja w domach jednorodzinnych przewidziana jest na minimum 20 lat działalności. Z naszych wcześniejszych obliczeń wynika, że przez 13 lat praktycznie będziesz oszczędzał kilkaset złotych miesięcznie. Musisz jednak zmierzyć się z kosztami i sytuacjami, które nie występują w standardowych instalacjach.
Pierwszym problemem może być awaria falownika. Ten element należy do najdelikatniejszych części sieci. Choć całość zaprojektowana jest na 20 lat, wymiana falownika będzie czekała cię mniej więcej w połowie użytkowania. To dosyć kosztowny element, dlatego musisz przygotować się wcześniej na jego wymianę. Mogą zdarzyć się również problemy z samymi panelami. Z reguły ich konstrukcja dobrze znosi wszelkie szkodliwe działanie czynników atmosferycznych. Może się jednak okazać, że kamień odpryskujący podczas koszenia lub gałąź uszkodzi panel. Wówczas czeka cię wymiana całego elementu. Przy okazji warto wspomnieć o możliwości ubezpieczenia paneli, co ograniczy wydatki w przypadku uszkodzenia.
Warto też poruszyć kwestię pielęgnacji paneli. Przyjęło się, że instalacja fotowoltaiczna nie wymaga żadnych czynności pielęgnacyjnych. Jej gładka powierzchnia sprawia, że nie trzyma się na niej brud, a cały kurz zmywa deszcz. Jednak spróbuj przez kilka miesięcy nie myć samochodu. Trudno będzie po tym okresie nazwać go czystym.Panele pokryte warstwą kurzu, błota czy plamami z żywicy mogą zmniejszyć swoją wydajność. Dlatego co kilka miesięcy panele także wymagają mycia. Szczególnie w okresie letnim ma to znaczenie. Możesz użyć do czyszczenia myjki ciśnieniowej i specjalnego płynu do mycia paneli. Dopuszczalne jest również mycie ręczne, jednak musisz unikać płynu zawierającego ścierne ziarenka. Wystarczy płyn do naczyń i miękka szmatka, którą dokładnie wyczyścisz każdy panel. Nie zapomnij o spłukaniu całości bieżącą wodą.
