Odnawialne źródła energii – dlaczego warto na nie postawić?

Pojęcie odnawialnych źródeł energii z pewnością słyszałeś nie raz w kontekście potrzeby rewolucji energetycznej. Prawdopodobnie, tak jak wiele osób, nawet nie zastanowiłeś się, co to OZE. Dowiedz się o nich więcej.

Na co dzień poruszasz się samochodem spalinowym, podgrzewasz wodę gazem, a dom węglem. Także większość energii potrzebnej do oświetlenia czy zasilania urządzeń domowych pochodzi z procesu spalania węgla. Nie da się ukryć, że paliwa kopalne to najchętniej wykorzystywane źródła energii w Polsce.

Odnawialne źródła energii, czyli pójście na żywioł

Tymczasem energia znajduje się wokół nas pod postacią zjawisk, na które często nawet nie zwracasz uwagi. Energia odnawialna to nic innego jak zasoby naturalne, które w najbliższych milionach lat nie mają prawa się skończyć. Do jej pozyskiwania wykorzystywane są urządzenia, które nie korzystają z procesów spalania, a jedynie przetwarzania siły żywiołów: słońca, wiatru, powietrza (a także naturalnych zjawisk) na energię. Odnawialne źródła energii mają mnóstwo atutów. Niezależnie od tego, czy będziemy pozyskiwać z nich energię, one będą istniały. Dlatego warto się zastanowić, czy ignorowanie ich nie jest marnotrawstwem?

Podstawowe źródła energii odnawialnej

Energię jesteśmy w stanie czerpać z różnych zjawisk, nad którymi najczęściej wcale się nie zastanawiamy. Przykładowo palenie sezonowanym drewnem to także forma produkcji energii odnawialnej, choć nie wszyscy się z tym zgodzą. Jakie są najpopularniejsze odnawialne źródła energii? To przede wszystkim:

• słońce;
• woda;
• powietrze.

Słońce

Oddalona o 150 milionów kilometrów gwiazda jest gwarancją życia na naszej planecie. Z niezmierzonych zasobów energii docierającej na powierzchnię Ziemi w postaci fotonów świetnie potrafią korzystać rośliny. Także ludzie coraz więcej energii odnawialnej czerpią właśnie ze Słońca. Bez energii słonecznej i reakcji wywoływanej przez nią w postaci wiatrów czy opadów deszczu, niemożliwe byłoby pozyskiwanie energii z innych źródeł. 

Słońce to coraz popularniejsze OZE w Polsce

Ilość energii słonecznej docierającej na Ziemię w ciągu roku jest większa od naszego zapotrzebowania o 5000 razy. Tymczasem udział energii słonecznej w całkowitej produkcji OZE wynosi około 10 procent. Dzięki dotacjom z programów Unii Europejskiej w ostatnich latach instalacje fotowoltaiczne w Polsce cieszy się największym wzrostem popularności. Ciągle jednak pozyskujemy ich wielokrotnie mniej od naszych sąsiadów i sojuszników z UE. 

Woda

Grawitacyjne poruszanie się wody w rzekach stanowi jedno z najwcześniej historycznie wykorzystywanych źródeł energii. Coraz częściej do jej pobierania tworzone są mikroelektrownie wodne. Są one montowane dla indywidualnych odbiorców. Ta wodna energia odnawialna pozyskiwana jest w największych ilościach i stanowi ponad 60% całej czystej energii. Zaletą jest łatwa optymalizacja poboru, jednak za wadę trzeba uznać długi okres zwrotu inwestycji.

Powietrze

Energia wiatru również wykorzystywana jest do dawna do generowania prądu, jednak dopiero w ostatnich latach notujemy wzrost ilości energii generowanej przez wiatraki. Obecnie jej udział w energii odnawialnej jest na podobnym poziomie, co tej, która pochodzi ze Słońca. Roczne możliwości pobierania energii z tego zasobu przewyższają 50 razy całkowite zapotrzebowanie ludzkości. Jej zaletą jest przystępna stopa zwrotu, jednak za sporą wadę należy uznać nieregularną i trudną do przewidzenia ilość energii pozyskiwaną w trakcie każdego cyklu. 

Inne źródła odnawialne

Wymieniając źródła odnawialne, wielu ekspertów zapomina o pozostałych sposobach na zdobywanie energii. Coraz większą popularnością w naszym kraju cieszą się pompy ciepła, które pobierają ciepło z gleby, zbiorników wodnych lub powietrza. Energia odnawialna to także biopaliwa i biogazy, które uzyskiwane są z przetworzonych odpadów roślinnych lub obornika. To odnawialne źródła energii, które bez wątpienia są godne uwagi w Polsce, czyli kraju nadal w dużym stopniu rolniczym.

Wady i zalety energii atomowej oraz biomasy

Nieco kontrowersji wzbudza energia jądrowa, uznawana przez niektórych za odnawialną. Chodzi o to, że elektrownie przetwarzają zasoby w cyklach zamkniętych i przy ich zużyciu zasoby te nie zostaną wyczerpane przez najbliższych kilka milionów lat. Szczególnym typem OZE jest biomasa. Ta energia odnawialna w Polsce cieszy się sporym zainteresowaniem, jednak nie wszystkie instytucje uznają ją za czystą. Problematyczna jest emisja CO₂ do atmosfery w wyniku jej spalania.

Energia odnawialna w Polsce i na świecie

Powyżej przedstawiłem tylko niektóre suche dane, które pokazują, ile energii ludzkość jest w stanie pobrać z OZE. Nie odzwierciedla to jednak postępu, jaki zanotowano od początku XXI wieku. Analizując takie zestawienie, można zauważyć, że niektóre państwa w ciągu ostatnich 10 lat zanotowały wzrost wszystkich instalacji związanych z odnawialnymi źródłami energii o kilkaset procent. Szczególnym przypadkiem są tutaj Chiny, gdzie w ostatnich pięciu latach inwestuje się nieprawdopodobne środki w infrastrukturę związaną z czystą energią.

OZE nadal w mniejszości

Takie zestawienie może napawać optymizmem, gdyby nie fakt, że obecnie odnawialne źródła energii dostarczają zaledwie kilkanaście procent zużywanej mocy. Według różnych szacunków uwzględniających biomasy czy palenie drewnem jest to od 11 do 18 procent. Ponad 80 % energii nadal czerpiemy z węgla, ropy i gazu, a reszta to wspomniana energia jądrowa.

Źródła odnawialne to nieuchronna konieczność

Zestawienie pozwala wskazać, że stale dużo brakuje nam do tego, żeby uniezależnić się od paliw kopalnych. Choć z roku na rok procent udziału źródła energii odnawialnej jest wyższy, rośnie też zapotrzebowanie na energię. Do tego dochodzi polityka wielu krajów, która ma na celu ograniczenie emisji szkodliwych pierwiastków ze spalin. Koncerny wydobywcze wskazują ponadto na kurczące się zasoby ropy. To wszystko sprawia, że bez odważnej inwestycji w energię odnawialną, dla niektórych państw może zabraknąć czasu na rewolucję energetyczną. 

Energia odnawialna to nie tylko zasoby, z których powinniśmy korzystać dla świętego spokoju. Ochrona środowiska to tylko jeden z argumentów przemawiających za tym, że powinniśmy zmienić myślenie o energii. Przyszłość naszego życia na planecie zależy od OZE i tego, jak szybko jesteśmy w stanie się przestawić na ich wykorzystanie w praktyce. Można powiedzieć, że ekologiczne źródła energii to już nie tylko moda, ale walka o przetrwanie.