Arkadiusz Mędrzak
Uznawany za jedno z czystszych źródeł energii, gaz ziemny składający się głównie z metanu, jest najważniejszym źródłem ogrzewania domów na terenie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Jest przy tym jednym z kluczowych surowców dla światowej gospodarki. Czym właściwie jest gaz ziemny? Jak duże są jego światowe złoża i gdzie się znajdują? Wbrew pozorom to nie Rosja jest największym producentem gazu ziemnego na świecie, chociaż ma go najwięcej. Branża gazowa dynamicznie się rozwija, pomimo gwałtownie rosnących cen. Jeśli szukasz odpowiedzi dotyczące tego, czy lepiej mieć
Gaz ziemny – błękitne paliwo o wielu zastosowaniach
Chociaż bez wątpienia gaz ziemny jest bardzo ważnym źródłem konwencjonalnego ogrzewania domów i obiektów użyteczności publicznej, to jest on wykorzystywany w wielu innych gałęziach gospodarki. W wielu krajach to właśnie z jego spalania pozyskuje się energię elektryczną. Poza tym nie sposób wyobrazić sobie pracy zakładów produkcyjnych bez wykorzystania tego surowca do ogrzewania pieców, np. w hutach szkła, żelaza czy aluminium. Największym jednak odbiorcą gazu, m.in. w Polsce są zakłady produkujące nawozy. Na przykład do produkcji jednej tony amoniaku potrzebne jest 850–900 m3 gazu. Dlatego podwyżka jego cen, towarzysząca m.in. wojnie na Ukrainie, ma wpływ na wiele dziedzin gospodarki. Z tego powodu wiele osób szuka też odpowiedzi na pytanie „gaz na firmę czy prywatnie„.
Jakie właściwości i skład ma gaz ziemny?
Dlaczego gaz ziemny jest tak ważnym surowcem dla energetyki i innych gałęzi przemysłu? Między innymi z uwagi na jego wysoką wartość opałową – 1 kg gazu to około 50,2 MJ, podczas gdy węgiel to 20,9 do 29,3 MJ, a pochodzące z ropy benzyna i olej napędowy około 43. Jest to również bardzo czysty w spalaniu gaz, co wynika z jego składu, w którym oprócz metanu (70 do 98%) znajduje się etan propan i butan, a nawet hel – przekłada się to na generowanie o 30% mniej dwutlenku węgla niż przy spalaniu oleju opałowego i 50% w porównaniu do węgla. Z tego również względu uchodzi za jedyne z nieodnawialnych paliw kopalnych, które można uznać za ekologiczne.
Jak duże jest wydobycie tego surowca?
Całkowita roczna produkcja gazu ziemnego szacowana jest na około 4 biliony metrów sześciennych. Największe udokumentowane zasoby ma Rosja – przekraczają 38 bilionów m3, ale to USA znajdują się na pierwszym miejscu wśród państw wydobywających to paliwo kopalne, wydobywając rocznie około 921 mld m3 gazu, co stanowi około 23% światowej produkcji. Stany Zjednoczone pozyskują gaz wysokometanowy głównie dzięki szczelinowaniu łupków, wybijając się dzięki niemu na niezależność energetyczną. Drugim, największym producentem gazu jest Rosja, dostarczajaca na rynki około 17% światowego wydobycia. Kolejne miejsca zajmują Iran, Katar, Chiny i Kanada.
Czym jest LNG i jak się go tworzy?
Zapewne wielokrotnie słuchając materiałów mówiących o bezpieczeństwie gazowym Polski, natknąłeś się na wzmianki o LNG i terminalu służącym do jego odbioru. Czym właściwie jest LNG? To nic innego niż skroplony gaz, którego głównym składnikiem jest metan (od 70 do 98%), a którego objętość spada nawet 600-krotnie, dzięki czemu można go efektywnie transportować statkami na duże odległości. Jedynym warunkiem jest utrzymywanie przez cały czas bardzo niskich temperatur, wynoszących około -162 stopni. Po regazyfikacji jest on w pełni gotowy do użycia. LNG coraz częściej wykorzystywane jest do napędzania samochodów ciężarowych, w transporcie kolejowym i przemyśle, a ilość jego zastosowań stale rośnie.
Konwencjonalne i inne złoża natural gas
W naturalnych warunkach złoża gazu ziemnego bardzo często towarzyszą innym węglowodorom, takim jak ropa naftowa, węgiel kamienny czy gazy w rodzaju propanu i butanu. Zanim trafi do rurociągów i do użytkownika końcowego należy go oczyścić, oddzielając pozostałe frakcje. Coraz większe znaczenie, zwłaszcza w USA, mają złoża gazu łupkowego, którego pozyskiwanie jest uciążliwe i wymaga zaawansowanych procesów technologicznych, ale pozwoliło Stanom Zjednoczonym na zaspokajanie własnych potrzeb na nośniki energii. Sposobem na zwiększenie produkcji gazu jest również zagazowywanie odpadów organicznych, odzyskiwanie gazu wysypiskowego czy odgazowywanie kopalń.
Gaz ziemny to dość czysty, ale niestety coraz bardziej kosztowny sposób na pozyskiwanie energii. Jest dość łatwy w transporcie, wymaga mniej przetwarzania niż ropa naftowa, a jego spalanie emituje mniej zanieczyszczeń. Problemem staje się natomiast rosnąca cena gazu i to, jak świat poradzi sobie bez surowca z Rosji.
