Arkadiusz Mędrzak
Co to jest bezpieczeństwo energetyczne? Definicja odnosi do pojęć z zakresu gospodarki energetycznej państwa, w skład których wchodzą zarówno nauki techniczne, ekonomiczne, jak i politologia. Pojęcie oznacza więc pewien stan gospodarki, który powinien być analizowany z uwzględnieniem wieloaspektowych czynników społecznych i gospodarczych. Od czego zależy bezpieczeństwo energetyczne i jak powinniśmy je rozumieć?
Bezpieczeństwo energetyczne – definicja
Bezpieczeństwo energetyczne to stan gospodarki, który zapewnia pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na energię i paliwa, który jest technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy minimalnym negatywnym wpływie sektora energetycznego na środowisko naturalne i warunki do życia społeczeństwa.
Stan ten zapewnia zróżnicowanie dostaw importowanych paliw, zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych oraz zdolności wydobywczej z krajowych złóż ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla. Taka dywersyfikacja zapewnia nieprzerwaną pracę całego systemu energetycznego kraju, w przypadku przerwania dostaw z jednego źródła.
Co wpływa na bezpieczeństwo energetyczne?
Krajowy poziom bezpieczeństwa energetycznego mierzony jest za pomocą modeli, obrazujących jak zmieni się PKB w przypadku zakłóceń w dostawach energii. Drugą stosowaną miarą jest wskaźnik zależności energetycznej, który ilustruje w jakim stopniu gospodarka energetyczna oparta jest na imporcie, a w jakim jest w stanie zaspokoić własne potrzeby energetyczne. Wśród czynników wpływających na bezpieczeństwo energetyczne danego państwa zaliczane są:
- wielkość i zróżnicowanie państwowej bazy paliwowej,
- stopień zróżnicowania oraz wykorzystanie krajowych i zagranicznych źródeł,
- zaopatrzenie w surowce energetyczne,
- stan techniczny zaopatrzenia oraz jego infrastruktury,
- możliwość magazynowania paliw,
- rozwój krajowych i międzynarodowych systemów energetycznych,
- rozwój wewnętrznej i międzynarodowej polityki gospodarczej.
Kto odpowiada w Polsce za bezpieczeństwo energetyczne?
Za bezpieczeństwo energetyczne w Polsce odpowiada Zespół ds. zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, powołany 26 marca 2020 roku przez Ministra Klimatu. Zespół jest organem doradczym w sprawach zagrożenia dostaw energii elektrycznej i gazu ziemnego. Do jego zadań należy planowanie, inicjowanie oraz koordynowanie działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego w kraju, a także opracowanie strategii w przypadku zagrożenia tego bezpieczeństwa.
Czy Polska jest bezpieczna energetycznie?
Rosnące ceny energii oraz niestabilna sytuacja na wschodzie sprawia, że coraz więcej osób zastanawia się, czy Polska jest krajem bezpiecznym energetycznie. Według słów Prezesa PGE i Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych Wojciecha Dąbrowskiego zarówno polityka klimatyczno-energetyczna Unii Europejskiej, jak i wojna w Ukrainie mają znaczny wpływ na sytuację na rynku energii elektrycznej i ciepła w Polsce. Dowodem na niestabilną sytuację są też rosnące ceny prądu i gazu.
Bezpieczeństwo energetyczne – definicja i rzeczywistość
Jak mówi definicja, bezpieczeństwo energetyczne zależy od dywersyfikacji dostaw oraz możliwości wykorzystania krajowych zasobów energetycznych. W praktyce duże znaczenie ma także PKB oraz rozwój krajowych i międzynarodowych powiązań w ramach prowadzonej polityki gospodarczej. Nie bez znaczenia pozostają także inne obiektywne zagrożenia jak kryzys ekonomiczny czy niestabilna sytuacja polityczna w regionie.
