Redakcja Ekohub
Odnawialne źródła energii cechują się niezmniejszającymi się pokładami naturalnych zasobów na skutek pozyskiwania z nich prądu. Jednym z rodzajów takich źródeł energii jest woda. Małe elektrownie wodne powstają w Polsce najczęściej na rzekach i wykorzystują ich prąd, a więc energię grawitacyjną. Chociaż ten rodzaj elektrowni istnieje od dawna, to dopiero kilka lat temu ponownie odkryto i doceniono ich potencjał.
Mała elektrownia wodna (MEW) jako odnawialne źródło energii (OZE)
Sektor małej energetyki wodnej na kilkadziesiąt lat uległ niemalże całkowitemu zapomnieniu, aby teraz przeżywać swój prawdziwy renesans. Obecnie ten rodzaj na pozyskiwanie odnawialnych źródeł energii uznaje się za coraz bardziej atrakcyjny i konkurencyjny. To dobry sposób na prąd, kiedy masz działkę mieszczącą się przy rzece lub innym rodzaju wody płynącej.
Definicja małej elektrowni wodnej
W Polsce do tej pory nie utworzono żadnej konkretnej definicji dla małych elektrowni wodnych. Zwyczajowo do tej kategorii zalicza się instalacje, których łączna moc nie przekracza 5 MW. Takie elektrownie na mocy ustawy o odnawialnych źródłach energii są uprawnione do otrzymywania tak zwanych zielonych certyfikatów.
Mała energetyka wodna – wymagania prawne oraz techniczne
Budowa małej elektrowni zasilanej wodą wymaga spełnienia konkretnych warunków. Przede wszystkim należy dysponować odpowiednim terenem. Za taki uznaje się łatwo dostępne działki, do których można bezproblemowo dojechać, które dają się podłączyć do sieci elektrycznej i które znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki o odpowiednim spadku i przepływie.
Małe elektrownie wodne nie wymagają dużych spadków i przepływów, co sprawia, że cieszą się rosnącym zainteresowaniem ze strony inwestorów indywidualnych. Ich konstrukcja opiera się na turbinie wodnej. Przepływająca przez nią woda napędza ruch wirnika, który połączony jest z generatorem prądotwórczym.
Niezbędnym elementem rozpoczęcia pozyskiwania energii z elektrowni wodnych jest posiadanie szeregu pozwoleń administracyjnych. Dzieje się tak, ponieważ konstrukcja takiej budowli ingeruje w środowisko naturalne. Pierwszym z nich jest opinia w sprawie projektu elektrowni uzyskana od burmistrza lub wójta, która później trafia w ręce Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Ta określa warunki zabudowy i zagospodarowania terenu. Ostatnim krokiem jest uzyskanie pozwolenia ze strony starostwa powiatowego lub marszałka województwa.
Dodatkową kwestią jest fakt, iż w świetle polskiego prawa każdy grunt pokryty wodami płynącymi jest własnością państwową. Jeśli zatem chciałbyś go wykorzystać do celów własnych, to musisz uzyskać pozwolenie na dysponowanie nieruchomościami Skarbu Państwa.
Orientacyjne koszty budowy małej elektrowni wodnej
Koszt budowy małej elektrowni wodnej ciężko określić w jednoznaczny sposób. Dzieje się tak, ponieważ istnieje szereg czynników, które należałoby wziąć pod uwagę:
- skalę przedsięwzięcia;
- zakres koniecznych do wykonania robót ziemnych;
- zakres robót konstrukcyjnych;
- zakres robót hydrotechnicznych;
- potrzebne materiały budowlane;
- konieczność skorzystania z usługi generalnego wykonawstwa robót budowlanych lub samodzielną koordynację pracy ekip budowalnych;
- czas realizacji;
- opłaty administracyjne;
- koszty nabycia praw do nieruchomości.
Wstępne oszacowania wskazują na fakt, iż koszt wybudowania od podstaw małej elektrowni będzie wahał się w przedziale od kilkudziesięciu tysięcy do nawet kilku milionów złotych.
Zalety i wady hydrotechniki
Zalety MEW
Małe elektrownie wodne są przede wszystkim rozwiązaniami proekologicznymi. Pozwalają na pozyskanie taniej i czystej energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii. Niewielka elektrownia nie wymaga stałej obsługi, więc jej koszty eksploatacyjne nie są wysokie. Stopa zwrotu z takiej inwestycji może sięgnąć już 4-5 lat, ale najczęściej składane są projekty ze stopą zwrotu zawierającą się w przedziale 7-12 lat. Niezależnie od wielkości elektrowni, przychód płynący z jej wykorzystania zawsze jest większy niż koszty eksploatacyjne. Wśród pozostałych zalet najczęściej wylicza się:
- bezpieczeństwo;
- stabilność dostaw energii;
- czystość;
- cenę;
- infrastrukturę przyjazną wizualnie.
Wady MEW
Małe elektrownie wodne nie są wolne od wad. Pierwszą z nich jest konieczność poniesienia kosztownej inwestycji. Kolejno należy pamiętać, iż cieki wodne muszą posiadać odpowiednią drożność, dlatego często koniecznym wydaje się ich odmulanie i usuwanie zarośli. Niejednokrotnie MEW były przyczyną uszkadzania zapór oraz podmywania budynków. Dodatkowo istniejące już, kilkudziesięcioletnie małe elektrownie wodne wymagają kosztownych prac renowacyjnych, aby mogły sprawnie funkcjonować i estetycznie wyglądać.
Małe elektrownie wodne to rozwiązanie, które było niezwykle popularne już kilkadziesiąt lat temu. Następnie odeszło w zapomnienie, aby teraz powrócić do łask. To jeden ze sposobów na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Chociaż koszt budowy takiej infrastruktury jest dość wysoki, to stosunkowo szybko zostaje zrekompensowany poprzez dostęp do bezpiecznej, czystej i taniej energii elektrycznej.
