Arkadiusz Mędrzak
Jeśli dobrze dobierzesz dla siebie krzywą grzewczą, będziesz mógł zwiększyć efektywność ogrzewania domu i zmniejszyć jednocześnie w skali roku koszty ponoszone na zapewnienie optymalnej temperatury. Czym jest krzywa grzania?
Nowoczesne piece grzewcze mają sterowniki, które regulują poziom spalania materiału opałowego w taki sposób, by utrzymywać komfort cieplny we wnętrzach. Twoim zadaniem jest wprowadzenie na starcie odpowiednich ustawień, które posłużą do regulacji poszczególnych parametrów. Aby zapewnić utrzymanie stałej temperatury wewnątrz twojego domu, powinieneś posłużyć się dobrze dobraną dla ciebie krzywą. Czym ona jest?
Czym jest krzywa grzewcza?
Krzywą grzewczą zwykło się określać zależność, jaka występuje pomiędzy temperaturą zasilania instalacji grzewczej a powietrza na dworze. Określa ona, na ile piec powinien się nagrzać, by zapewnić pożądany przez ciebie poziom ciepła we wnętrzach mieszkalnych przy danej pogodzie na zewnątrz. Istnieje więc w krzywej grzania wyraźna zależność pomiędzy temperaturą na piecu a panującą poza budynkiem. Jeśli dobrze dobierzesz dla siebie krzywą grzewczą, zwiększysz efektywność ogrzewania domu i zmniejszysz w skali roku koszty ponoszone na zapewnienie optymalnego poziomu ciepła.
Jak ją wyznaczyć?
Od czasu, gdy piece w instalacjach grzewczych w budynkach mieszkalnych stały się zautomatyzowane i mają sterowniki, dla sterowania ich pracą, wyznaczana jest krzywa grzania. Wcześniej do zoptymalizowania systemu ogrzewania budynku stosowano tak zwaną tabelę palacza. Umożliwiała ona określenie wymaganej temperatury dla systemu grzewczego w zależności od zewnętrznej.
Właściwie do wyznaczenia tej krzywej wzór nie jest potrzebny. Stosuje się układ osiowy, w którym oś pionowa obrazuje skalę temperatury powrotu instalacji, a na osi poziomej oznaczone są te panujące na zewnątrz budynku. Na wykres nanosi się co najmniej kilka krzywych, spośród których wybierasz tę, która będzie odpowiadała preferencjom twojej rodziny, jeśli chodzi o poziom ciepła panujący w domu. Możesz ją później przesuwać w dół lub w górę, definiując zależność temperatury instalacji CO od tego, jak ciepło lub zimno jest na zewnątrz. Wykres pokazuje także nachylenie krzywej – im jest ono większe, tym wyższa będzie temperatura w pomieszczeniach w twoim domu.
Co wpływa na kształt krzywej grzewczej?
Istnieje wiele parametrów, jakie musisz wziąć pod uwagę. Wśród nich należy wymienić:
- subiektywne odczuwanie ciepła przez ciebie i domowników;
- termoizolacja budynku i kwestia strat ciepła;
- moc pieca i sprawność jego działania;
- konstrukcja budynku;
- usytuowanie budynku na terenie kraju i w danej strefie klimatycznej;
- stopień automatyzacji wykorzystywanego przez ciebie pieca i podgrzewacza ciepłej wody użytkowej.
Musisz wiedzieć, że nachylenie krzywych systematycznie rośnie, wraz ze wzrostem temperatury wody w instalacji i wzrostem ilości ciepła oddawanego przez kaloryfery lub ogrzewanie płaszczyznowe do pomieszczeń.
Krzywa grzewcza – jak sterować temperaturą zasilania?
Przy wyborze odpowiedniej krzywej grzewczej przeanalizuj pozostałe krzywe pod takim kątem, by jedna z nich odpowiadała określonemu komfortowi termicznemu w domu przy różnych temperaturach, jakie będą panowały na zewnątrz budynku. Dążysz do tego, by wewnątrz budynku zawsze było jednakowo ciepło. Kiedy na zewnątrz panują wysokie temperatury, kocioł wyłącza się lub przechodzi w tryb podtrzymywania ciepła w domu, a kiedy robi się coraz chłodniej, sterownik automatycznie powinien zadziałać tak, by podnieść temperaturę w piecu i nie dopuścić do nadmiernego wychłodzenia pomieszczeń.
Trzy kroki, by obliczyć krzywą
Jeśli po raz pierwszy masz wybrać z wykresu krzywą grzewczą odpowiednią dla siebie, licz się z tym, że będziesz najpewniej musiał ją skorygować. Korekty wprowadzasz z czasem, prowadząc obserwację zmienności temperatury w całym sezonie.
Możesz wybrać krzywą, wykonując trzy proste kroki:
1. Oblicz różnicę temperatury zasilania instalacji grzewczej oraz założoną temperaturę w pomieszczeniu (odejmij te wielkości od siebie). Zwykle poziom ciepła pożądany w pomieszczeniach to 20-21 stopni Celsjusza.
2. Oblicz różnicę projektowanych temperatur (ustalonej na bazie strefy klimatycznej, w jakiej znajduje się dom).
3. Oblicz nachylenie krzywej grzewczej dla siebie.
Kiedy już będziesz mieć wykonane wszystkie trzy kroki, sięgnij do dokumentacji producenta swojego sterownika do pieca, by porównać wyznaczoną krzywą z tą pokazaną w fabrycznych ustawieniach.
Cele manipulowania krzywą grzewczą
Możesz się zastanawiać, w jakim celu jest potrzebne dopasowywanie do swoich potrzeb krzywej grzewczej i wyznaczanie jej. Po przeprowadzeniu działań możesz:
- zapewnić sobie komfort termiczny w budynku, niezależnie od tego, jaka pogoda panuje na zewnątrz;
- zmniejszyć koszty ogrzewania budynku.
Do osiągnięcia tych pożądanych celów musisz posłużyć się krzywą. Kalkulator internetowy pozwoli ci na wyliczenie w odpowiedni sposób temperaturę instalacji grzewczej względem pożądanej we wnętrzach i pogody na zewnątrz.
Krzywa grzewcza dla różnych źródeł ogrzewania domowego
W przypadkach różnych urządzeń wykorzystywanych do ogrzewania domu powinieneś zainteresować się krzywą grzewczą i dostosować ją do m.in. ogrzewania podłogowego, grzejników ściennych czy pomp ciepła i pieców gazowych.
Krzywa grzewcza a komfort cieplny
Krzywa grzewcza ma znaczenie zarówno dla rodzaju regulatora źródła ciepła, jak i całego systemu. Jeśli wykorzystujesz w swoim domu kocioł kondensacyjny, to powinieneś z jednej strony zapewnić odpowiednie warunki cieplne dla siebie i swojej rodziny, ale i dążyć do uzyskania możliwie jak największej sprawności urządzenia. Do tego celu służyć ci będzie krzywa. Optymalne jej nachylenie przy konkretnych odczytach temperatury na zewnątrz umożliwi uzyskanie komfortu cieplnego, bez konieczności przegrzewania pomieszczeń domowych.
Inna będzie krzywa dla 22 stopni w domu, przy mrozach na zewnątrz, a inna, jeśli obniżysz pożądaną temperaturę domową, choć o jeden stopień. Musisz mieć świadomość, że taka jednostopniowa różnica przynosi różnicę w zużyciu paliwa do ogrzewania budynku nawet o 6 procent, co przekłada się na wyższe rachunki i na zmniejszenie sprawności samego urządzenia grzewczego.
Krzywa grzewcza – grzejniki i podłogówka
Częstą praktyką w domach jednorodzinnych jest wykorzystywanie kaloryferów i ogrzewania podłogowego. W ich przypadku dla ustawienia krzywej grzewczej warto posiłkować się regulatorami pogodowymi. To urządzenia, które pozwalają na regularny, stały pomiar temperatury panującej na zewnątrz budynku. Informują one o tym, jak ustawić optymalną temperaturę wody grzewczej.
Regulatory pokojowe i krzywa grzewcza podłogówki
W parze z nimi najlepiej wykorzystywać też regulatory wewnętrzne, które wskazują, czy wewnątrz domu panuje komfort cieplny. Połączenie obu typów regulatorów – pogodowych i pokojowych pozwoli ci prawidłowo ustalić krzywą grzewczą oraz uniknąć przegrzewania pomieszczeń. Wskazówką dla ciebie może być to, że przy podłogowym ogrzewaniu krzywa grzewcza ma zazwyczaj niskie nachylenie.
Optymalna krzywa dla podłogówki
Podłogówka działa sprawniej przy niższej temperaturze wody zasilającej i powracającej do instalacji, w porównaniu z wodą grzewczą. W związku z tym krzywa powinna mieścić się w przedziale od 0,2 do 0,6. Takie wartości przesunięcia krzywej pozwolą na zachowanie odpowiedniej temperatury w domu przy niższym nakładzie kosztów na jego ogrzanie.
Warto ustawić optymalnie krzywą grzewczą, a zużycie gazu powinno się zmniejszyć. Bardzo istotną rzeczą jest jej odpowiednie ustawienie – junkers lub nawet nowoczesny kocioł nie będą nadmiernie eksploatowane, jeśli zostanie zachowany balans pomiędzy temperaturą zewnętrzną a wewnętrzną. To przełoży się także pośrednio na stan naszego ekosystemu.
